USN là stablecoin sử dụng thuật toán với cơ chế điều chỉnh giá tương tự như đồng UST của hệ sinh thái LUNA (tức để mint 1 $USN, cần có 1 USD giá trị $NEAR để cân bằng sự hoán đổi).
1. Cơ chế cân bằng tỷ giá của USN với USD
USN được tạo ra thông qua việc dùng NEAR để đúc ra theo tỷ lệ cố định 1:1. Với 1 USD giá trị NEAR được khóa vào sẽ đúc ra được 1 USN. Ngược lại 1 USN sẽ quy đổi sang 1 USD giá trị của NEAR. Điểm khác nhau duy nhất ở đây là thay vì áp dụng cơ chế “đốt – đúc” mà thay vào đó là “khóa – đúc”
Cơ chế cân bằng được lý giải như sau:
Khi USN có giá trị dưới 1 USD: Người dùng sẽ có động lực mua USN, nạp vào hợp đồng thông minh và lấy ra lượng mã thông báo NEAR tương đương 1 USD. Sau đó bán số NEAR này và thu lợi nhuận từ chênh lệch. Ví dụ, khi NEAR có giá 10 USD và USN có giá 0,99 USD. Người dùng bỏ ra 99 USD để hoán đổi lấy 100 USN, khóa vào hợp đồng để nhận được 10 NEAR . Sau đó, bán 10 NEAR lấy 100 USD, thu lợi nhuận 1 USD từ số vốn bỏ ra là 99 USD lúc đầu.
Khi USN có giá trên 1 USD: Người dùng sẽ có động lực mua NEAR , hoán đổi sang USN, sau đó bán USN và hưởng lợi nhuận. Khi USN có giá trị bằng 1,01 USD, người dùng bỏ ra 100 USD để mua 10 NEAR, đúc ra 100 USN, bán và thu về 101 USD, hưởng lợi nhuận 1 USD.
Trong tài liệu dự án của Decentral Bank, USN có lượng tài sản thế chấp gấp đôi từ NEAR và USDT. Trong trường hợp tiêu cực, Decentral Bank có thể dùng tiền để thu hồi tất cả USN đã phát hành để bảo đảm quyền lợi cho người sử dụng.
2. USN có cơ chế hoạt động thông minh và hiệu quả hơn UST
Sau khi trải qua sự sụp đổ của gã khổng lồ UST – LUNA và bài học đắt giá từ Frax, USN đã tạo ra sự đột phá thông qua sự kết hợp cơ chế bình ổn giá của UST và Quỹ dự phòng của FRAX.
Sự khác biệt lớn giữa USN và UST là khi 1 UST được tạo ra thì 1$ giá trị LUNA được bảo toàn, thay vì gửi vào Reserve Fund như cách Decentral Bank đang làm với USN. Cơ chế này giúp duy trì sự ổn định của USN theo đúng với tinh thần của The Currency Board
Theo đó, việc sử dụng stablecoin USN được xem là một trong các phương pháp tốt nhất giúp tăng tính thanh khoản trong hệ sinh thái NEAR, cũng như tăng tiện ích token trong khi đảm bảo duy trì sự ổn định. Smartcontract và Quỹ dự trữ của USN được kiểm soát 100% bởi Decentral Bank.
Và với sự kiểm soát đó, họ đã đưa đến một quyết định tuyệt vời: Điều chỉnh lãi suất staking của USN theo thị trường. Khi giá NEAR tăng, lãi suất cổ phần của USN cũng tăng và ngược lại. Điều này duy trì sự ổn định tỷ giá hối đoái USN để tránh các rủi ro tài chính bất ngờ xảy ra và tránh lặp lại điều giống UST khi phải giữ lãi suất cố định ở mức 18-20%.
Hơn nữa, USN vẫn mới trong quá trình phát triển và chưa được FOMO mạnh, do đó vậy, các tình huống tồi tệ nhất sẽ được Decentral Bank và NEAR cân nhắc kỹ lưỡng. Thêm vào đó, Reserve Fund USN được thiết kế lần đầu tiên thành một nơi để lưu trữ tài sản thế chấp kép (double collateral) – 100% USN sẽ được NEAR và những Stablecoin khác bảo đảm giá trị thay vì chỉ có duy nhất LUNA và UST.
Ngoài ra, sau sự thất bại của UST và sự kiện chuyển giao qua Terra 2.0, cơ chế tương tự như DAI sẽ được phát triển với mục tiêu dịch chuyển dần từ việc mở rộng cũng như tăng trưởng sang bình ổn hệ sinh thái. Và đội ngũ của NEAR đã thấm nhuần sâu sắc điều này, nhằm tránh gây ra thảm kịch lần thứ hai với UST
3. Sự ổn định của USN
Đối với Terra – một non EVM blockchain, quá trình xây dựng và dịch chuyển từ dApp đến các hệ sinh thái khác rất là khó khăn, bởi vì những sản phẩm chủ chốt trên dApps tập trung chủ yếu xung quanh DeFi với ý tưởng lấy UST làm nền tảng.
Đối với NEAR, sự thành công của EVM blockchain Aurora đã thu hút nhiều đội ngũ lập trình viên giỏi tham dự. Qua đó, NEAR đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ về dApp với các sản phẩm và dịch vụ khác nhau, đồng thời giúp cho hệ sinh thái của NEAR trở nên phong phú hơn với đa dạng tệp khách hàng hơn.
Đồng thời, nhờ EVM, hệ sinh thái NEAR dễ dàng tiếp cận và nhận hỗ trợ từ những stablecoin có vốn hoá cao hơn DAI, USDT, USDC. Ngoài ra, về cơ bản, NEAR là blockchain đầu tiên ứng dụng một công nghệ mới mà chưa ai thành công, gọi là Sharding. Đây là yếu tố quan trọng tạo nền tảng cho sự phát triển vừa rồi của NEAR!
4. Rủi ro với USN?
Quy trình chuyển đổi của USN: Trong roadmap hiện tại của USN, chúng ta không có bằng chứng nào là dự án sẽ kết nối multichain với những stablecoin lớn. Điều này còn chưa rõ ràng.
Cơ chế bảo chứng: Khi cung USN tăng lên và tỷ trọng bảo chứng của stablecoin trên 1 USN giảm đi, các dự án sẽ có khả năng phòng vệ hơn, khi NEAR hoàn toàn có thể có những tác động mạnh mẽ không kém gì LUNA.
Hiện tại thì USN được double-collateral, tỷ lệ bảo chứng gấp đôi với cả NEAR lẫn USDT. Khi cung USN phát triển lớn thì sự phụ thuộc của USDT cần thu hẹp lại và sự phụ thuộc vào NEAR hay những thứ khác cần tăng thêm. Lúc này, nếu người dùng muốn đưa USN để đổi lấy NEAR đồng loạt thì dự án sẽ xử lý ra sao (bank run) , nhưng khi tách NEAR ra khỏi staking smartcontract lại cần một khoảng thời gian nhất định.
Việc FED nâng lãi suất đã khiến stablecoin trong thị trường crypto phần nào đó giảm đi sức hấp dẫn. Điển hình là việc lượng tổng cung stablecoin trên khắp thế giới có sự suy giảm vào thời điểm cuối tháng 05/2022. Và FED cũng đang theo dõi và kiểm soát chặt chẽ thị trường stablecoin. Liệu USN của NEAR có vượt qua bài thi không? Chúng ta cùng chờ đợi nhé.
5. Tổng kết
Hiện tại, cung của USN vẫn đang trong thời kì sơ khai, với vốn hoá còn khá nhỏ, do đó không có nhiều ông lớn tham gia vào cuộc. Do đó, việc tấn công USN vào lúc này gần như sẽ không xảy ra.
Tuy nhiền USN cũng cần phải hết sức đề phòng các ông lớn đang đứng sau những gã khổng lồ giống USDT và USDC như Citadel, Blackrock hay US Treasury Fund bởi việc phát triển của USN hay NEAR, nếu không đúng hướng, sẽ là viên đá tảng cản chân họ tiến lên.
