Cơ chế đồng thuận của Bitcoin đảm bảo rằng công việc cần được thực hiện để các giao dịch được xác nhận và bảo mật Bitcoin theo cách công bằng nhất. Proof-of-work hay PoW là cơ chế đồng thuận mà Bitcoin sử dụng. Về cơ bản, công việc phải được thực thi để chứng minh các giao dịch là hợp lệ.
Bằng chứng công việc và “máy tính” chuyên dụng được gọi là ASIC, dữ liệu giao dịch đầu vào, thông tin từ trình xử lý khối trước đó và một “nonce” (số ngẫu nhiên) để đoán kết quả của hàm băm (Hash Function). Hàm băm là phương trình toán học một chiều và phức tạp. Vì vậy, không thể tìm ra kết quả từ đầu vào hiển thị công khai ngoại trừ việc đoán như các ASIC này. “Thợ đào” là những người vận hành các máy này và họ muốn tăng tỷ lệ băm (số lần đoán) mỗi giây mà thiết bị của họ có thể thực hiện, đồng thời tìm kiếm nguồn năng lượng rẻ và đáng tin cậy để việc khai thác mang lại lợi nhuận sau khi khấu trừ những khoản thanh toán chi phí máy móc và trang trải các chi phí vận hành khác của họ. Đây là một ngành có tính cạnh tranh khốc liệt bởi sự điều chỉnh độ khó của Bitcoin: phụ thuộc vào số lượng băm mỗi giây, độ phức tạp của hàm băm được điều chỉnh tương ứng sao cho mất khoảng 10 phút để tìm thấy mỗi khối mới.
Các khối là một tập hợp dữ liệu về giao dịch được truyền và được thêm vào chuỗi gồm toàn bộ những khối trước và sẽ chỉ được thêm vào chuỗi khối này khi tìm ra câu trả lời cho hàm băm. Những thợ đào nhận phần thưởng khi thực hiện điều này bằng cách nhận phí giao dịch từ người dùng chi trả cũng như kiếm được phần thưởng đào ra khối mới bắt đầu là 50 Bitcoin, nhưng giảm một nửa sau mỗi 210.000 khối — khoảng bốn năm một lần hay còn gọi là sự kiện Bitcoin Halving. (Phần thưởng dành cho mỗi khối hiện tại là 6,25 Bitcoin) Bitcoin có mức phát hành giới hạn là 21 triệu Bitcoin và phần thưởng khối cạn kiệt vào khoảng năm 2140 và toàn bộ phần thưởng khai thác sẽ được chi trả bằng phí giao dịch.
Tầm quan trọng của cơ chế bằng chứng công việc:
- Chi phí thực sự để sản xuất Bitcoin như năng lượng, nhân lực…
- Chi phí thực sự bảo mật và duy trì độ chính xác của Bitcoin.
- Bitcoin có “ sự tốn kém không thể tha thứ được ”, nghĩa là chỉ có thể thực hiện các giao dịch Bitcoin giả hoặc bitcoin lừa đảo thông qua việc tái lập tất cả quá trình bằng chứng công việc trước đó cùng với tốc độ phải vượt xa toàn bộ máy tính thực thi bằng chứng công việc đang diễn ra.
Việc đạt được 51% hay còn gọi là cuộc tấn công 51% là bắt buộc cho bất kỳ cá nhân, quốc gia hoặc tổ chức nào muốn kiểm soát mạng lưới vì lợi ích riêng của họ và thay đổi lịch sử giao dịch một nhằm mục đích riêng đã trở nên quá tốn kém và không khả thi .
Trái ngược với PoW, PoS là cơ chế đồng thuận được sử dụng phổ biến cho Altcoin, cổ phiếu Penny và kế hoạch Ponzi được bán trên thị trường với niềm tin thay thế cho Bitcoin.
Bằng chứng cổ phần (PoS) hoạt động bằng cách “cổ phần”, khóa các mã thông báo để chúng không được chi tiêu. Số lượng mã thông báo được cổ phần thể hiện cơ hội xác thực một khối giao dịch của bạn. Càng nhiều mã thông báo được cổ phần, cơ hội xác thực giao dịch càng cao và do đó bạn sẽ được thưởng càng thường xuyên.
Đa phần Altcoin đã được phát hành cho nội bộ và nhóm người sáng lập trước khi chúng được công khai — vì vậy, một lượng lớn mã thông báo đã được sở hữu trước khi những nhà đầu tư có thể bắt đầu mua hoặc cổ phần.
Theo nghiên cứu từ Sam Callahan, Ethereum có tiền khai thác chính thức là vào khoảng 20% - một trong những mức thấp nhất đối với Altcoin – nghĩa là những người trong nội bộ dự án chỉ cần kiếm thêm 31% kể từ khi công khai để chiếm quyền thay đổi giao thức. Mặc dù Bitcoin có khả năng được sở hữu trước khi công khai, nhưng lượng Bitcoin thuộc sở hữu của cá nhân hoặc nhóm không thể sửa giao thức. Cách duy nhất để sửa đổi Bitcoin là thông qua sự đồng thuận của 51% công việc được thực thi, điều này đã được nhận định là bất khả thi và do đó, các đặc điểm của Bitcoin không bị tác động, trừ khi những thay đổi có lợi cho mọi người.
Ý nghĩa của bằng chứng cổ phần:
- PoS không có chi phí sản xuất thực tế, chỉ cần cổ phần là có thể tham gia vào cơ chế.
- 51% cổ phần là khả thi để đạt được nếu cá nhân, quốc gia và tổ chức giàu có cùng nhau hợp tác để có thể sửa đổi những quy tắc giao thức cho lợi ích cá nhân.
- Việc bảo vệ mã thông báo bằng chứng cổ phần hoàn toàn dựa vào niềm tin của mọi người về việc mã thông báo được nắm giữ phân tán và ít cá nhân có tiềm lực về vốn hoặc mã thông báo để chống lại việc thay đổi giao thức.
PoW là phương án sử dụng năng lượng hiệu quả vì cơ chế bảo vệ mạng lưới Bitcoin theo cách mà không ai có thể sửa đổi quy tắc hoặc tạo ra nhiều nguồn cung hơn. Nó sẽ trở thành loại tiền ưu việt để nắm giữ trong dài hạn. PoS không phải là phương pháp thay thế thích hợp cho PoW vì không giải quyết hiệu quả những vấn đề từ rủi ro giao thức.
Chuỗi khối là một công nghệ mới và là con đường thanh toán tài chính nhanh hơn nhiều so với bất kỳ công nghệ nào. Các chuỗi khối truyền đạt toàn bộ thông tin về giao dịch tới vô số máy tính trên toàn cầu, do đó làm chuỗi khối chậm hơn so với việc phân phối từ một hệ thống tập trung. Lý do khiến Bitcoin sử dụng chuỗi khối là vì nhu cầu thực sự phi tập trung. Với sự trợ giúp của PoW, Bitcoin được phân cấp rõ ràng. Tuy nhiên, vì không thể bảo toàn tính phân cấp của chuỗi PoS, nên việc áp dụng bằng chứng cổ phần cho Altcoin về cơ bản là đặt niềm tin của nhà đầu tư vào một nền tảng tập trung với rủi ro lớn và khiến việc sử dụng cơ chế bằng chứng cổ phần trở nên bất hợp lý, khi đã có sự tồn tại các hệ thống tập trung như PayPal, Ứng dụng tiền mặt hoặc nền tảng thanh toán khác.
Nếu bạn cảm thấy chấp nhận được rủi ro tiền có thể bị gián đoạn, kiểm duyệt hoặc tịch thu mà không báo trước. Nền tảng có thể lừa đảo hoặc mất khả năng thanh toán. Tuy nhiên, việc sử dụng những đồng tiền mã hóa sử dụng bằng chứng cổ phần, thường là các kế hoạch Ponzi tập trung nhất để làm giàu cho những người sáng lập, là lãng phí bởi vì chúng vô nghĩa và chỉ chiếm dung lượng lưu trữ trong không gian khối một cách thừa thãi.
